معرفی شهر اصفهان|دانستنی های قبل از سفر

معرفی شهر اصفهان

دانستنی های قبل از سفر

اصفهان، شهری غرق در تاریخ و هنر است که در مرکز فلات ایران تصاویری تماشایی را به دیدگان مردم هدیه می دهد. در کوچه ها و خیابان هایش عشق به هنر موج می زند. از سر و صدای بازار مسگران که حرف دلشان را بر جسمی بی جان نقش می کنند تا قدم به قدم پل هایش حکایت از ذوق ایرانی دارد.

شهری که حیاتش را مدیون جوش و خروش زاینده رود است. حتی در زمانی که آبی از میانه ی شهر نمی گذرد عشق در آن جریان می یابد. خسته نمی شوی از تماشای تکه تکه ی این نصف جهانی که در سرزمینمان جای دارد.

دیدنی های بیشمار این شهر ما را بر آن داشت تا به آن سری بزنیم و به عنوان یکی از گردشگر پذیرترین شهرهای ایران آن را به شما معرفی کنیم. هر آنچه که در سفر به این شهر را لازم است بدانید برای شما بیان می کنیم تا اوقات خوشی را در اصفهان تجربه کنید.

این بار به ارائه ی اطلاعاتی کلی درباره ی اصفهان می پردازیم و در مطالب بعدی به صورت مفصل به معرفی جاذبه ها، غذاها، سوغات و صنایع دستی و تفریحاتی که در این شهر انتظار شما را می کشند خواهیم پرداخت. 

اطلاعاتی درباره اصفهان

جمعیت: جمعیت اصفهان بر طبق آمار رسمی کشور در سال ۱۳۹۰، ۱۷۵۶۱۲۶ نفر می باشد.

زبان: ساکنان اصفهان به زبان فارسی و لهجه ی اصفهانی سخن می گویند. در لهجه ی اصفهانی تفاوت هایی در آوا، واژگان، آهنگ ادای جمله ها و گاه ساختار نسبت به زبان فارسی دیده می شود. با آن تفاوت‌های آوایی، واژگانی و گهگاه ساخت‌واژه‌ای دارد. از ویژگی‌ جالب توجه لهجه اصفهانی اضافه کردن حرفِ س به جای است به آخر واژگان است. در کنار لهجه ی اصفهانی تکلم به گویش کلیمیان اصفهان و ارامنه نیز کاربرد دارد.

دین و مذهب: اکثریت مردم اصفهان پیرو دین اسلام و مذهب تشیع هستند اما ارامنه، یهودیان، مسیحیان و زرتشتیان و سایر اقلیتهای مذهبی نیز در شهر ساکن هستند.

اقتصاد: شهر اصفهان به دلیل جاذبه های بسیاری که در خود جای داده است قطب گردشگری کشور ایران محسوب می شود. همچنین بخشی از اقتصاد این شهر تحت تاثیر کشاورزی و دامپروری رایج در اطراف آن قرا می گیرد. پرورش زنبور عسل و ماهی از مشاغل رایج در اصفهان است. صنایع نیز نقش مهمی در اقتصاد اصفهان ایفا می کنند و عبارتند از: كارخانه ذوب‌آهن، صنایع فولاد مباركه اصفهان،‌ كارخانه پلی‌اكریل اصفهان، صنایع نظامی، صنایع مواد غذایی و فرآورده‌های پلاستیكی و كارخانه‌های بافندگی و ریسندگی.

در کنار صنایع، معادن نیز تاثیر شگرفی بر اقتصاد شهر دارند معادنی که از میان آنها می توان به معدن سنگ، طلا و سرب اشاره نمود.

رونق گردشگری در این شهر باعث شده است که صنایع دستی نیز جایگاه خود را بیابند و خاتم‌سازی، میناكاری، قالی‌بافی،‌ سكمه‌دوزی، قلم‌كاری، مینیاتورسازی، نقاشی و تذهیب، كاشی و سرامیك، نقره‌‌سازی و ملیله‌‌سازی نیز منبع درآمدی برای ساکنان اصفهان باشند.

شهر های خواهرخوانده: شیان- چین، کوالالامپور - مالزی، فلورانس - ایتالیا، سنت پترزبورگ - روسیه، یاش - رومانی، بارسلون - اسپانیا، ایروان - ارمنستان، کویت شهر - کویت، فرایبورگ - آلمان، هاوانا - کوبا، لاهور - پاکستان، داکار - سنگال، بعلبک - لبنان، نیشابور و یزد و تبریز - ایران، حیدرآباد - هند، توکیو - ژاپن، اوسان - کره جنوبی

آداب و رسوم: در اصفهان هم مانند سایر شهر های ایران در ایام خاصی از سال مراسم های گوناگونی برگزار می شود. آیین سقا خوانی در محرم، مراسم های ویژه ی ازدواج و مراسم هایی که در شهرهای اطراف صورت می گیرد در جای خود قابل توجه هستند.

غذا: در گشت و گذار خوشمزه در شهر اصفهان می توانید یکی از غذاهای سنتی این شهر را میل کنید. بریانی، خورشت ماست، گوشت و لوبیا و کشک بامجان از جمله غذاهایی هستند که در اصفهان سرو می شوند.

سوغات: گز و پولکی شاخص ترین سوغات اصفهان هستند. در کنار این سوغاتی های خوشمزه صنایع دستی اصفهان همچون خاتم‌، میناكاری، قلم‌كاری، مینیاتورسازی، نقاشی و تذهیب و طلا ونقره هم طرفداران خاص خود را دارند. برای خرید سوغات چه جایی بهتر از بازار اصفهان؛ در این بازار می توانید انوع و اقسام سوغات و صایع دستی اصیل اصفهان را خریداری کنید

اقامت: در سفر به اصفهان می توانید از انواع مختلف اقامت برای گذراندن اوقاتی خوش در این شهر استفاده کنید. هتل ها در انواع مدرن و سنتی، مهمانسراها، خانه های محلی و کمپینگ گزینه هایی هستند که پیش روی شما قرار می گیرند.

* سومین شهر پهناور ایران و سومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران و مشهد است.

* ۶ اثر تاریخی آن به عنوان میراث تاریخی در یونسکو به ثبت رسیده‌اند.

* در سال ۲۰۰۶ به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام انتخاب شد.

* در سال ۱۳۸۸ عنوان پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی و  پایتخت صنعتی ایران بعد از تهران را به خود اختصاص داد.

* به دلیل وجود معماری زیبای اسلامی و بسیاری از بلوارهای زیبا، پل‌های سرپوشیده، تونل‌های زیبا، کاخ‌ها، مسجدها و مناره‌های منحصربفرد، در فرهنگ ایرانی، نصف جهان لقب گرفته است.

* در آذر ۱۳۹۴ به همراه رشت به عنوان نخستین شهرهای ایران، به شبکه شهرهای خلاق جهان (شهری که از نوآوری و توانمندی‌های شهروندان در توسعه پایدار شهری استفاده می‌کند) زیر نظر یونسکو پیوست.

بهار : در فصل بهار ماه های فروردین و اردیبهشت هوا مطبوع است اما با ورود به خرداد کم کم گرم می شود.

تابستان : همانگونه که از اقلیم معتدل و خشک بر می آید تابستان های گرمی در اصفهان وجود دارد . این گرما تا اوایل پاییز ادامه پیدا می کند.

پاییز: در فصل پاییز و ماه آبان و و نیمه ی اول آذر هوا مطبوع است اما هر چه به پایان آذر نزدیک شویم، سرمای زمستان بیشتر حس می شود.

زمستان: در زمستان ها میزان بارش برف کم است و برودت هوا خیلی زیاد نیست.

حمل و نقل برون شهری

ورود به شهر اصفهان و خروج از آن از راه های زمینی، ریلی و هوایی امکان پذیر است و بدین منظور می توان از انواع وسایل زیر استفاده کرد.

فرودگاه بین‌المللی اصفهان

فرودگاه بین المللی اصفهان به عنوان یکی از پر رفت آمدترین فرودگاه‌های کشور که با نام فرودگاه شهید بهشتی شناخته می شود در ۱۸ کیلومتری شمال شرقی آن واقع است. این فرودگاه ۶۰ پرواز در مسیرهای ورودی و خروجی روزانه و ۳۰۰ پرواز هفتگی به ۳۰ مقصد در داخل و خارج از ایران را پشتیبانی می کند به طور میانگین در هر هفته هزار مسافر از طریق این فرودگاه مسافرت خود را انجام می دهند.

راه آهن اصفهان

شهر اصفهان دارای یک ایستگاه در خط ریلی کشور است. طراحی خاص این ایستگاه و ایجاد ستون هایی با استفاده از اصول معماری اسلامی – ایرانی و سرستون های هشتی به عنوان یکی از زیباترین ایستگاه های راه آهن ایران شناخته می شود. این ایستگاه در ميدان آزادی، خيابان هزار جريب، ۵ كيلومتری جاده شيراز، روبه روی سپاهان شهر قرار دارد.

پایانه های اتوبوسرانی

۴ پایانه ی مسافربری در اصفهات به ارائه ی خدمات می پردازند که عبارتند از:

پایانه کاوه

 این پایانه در خيابان كاوه بعد از پل چمران قرار دارد و ۱۶ شرکت مسافربری در آن به جابه جایی روزانه ۱۲ هزار مسافر مشغول هستند. امکاناتی که در این پایانه در اختیار مسافران قرار دارد عبارتند از:

ﻫﺘﻞ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ۸۰ ﺗﺨﺖ، رﺳﺘﻮران، ﺣﻤﺎم، ﺧﺪﻣﺎت ﺗﺎﻛﺴی و اﺗﻮﺑﻮس ﺷﻬﺮی و ﺗﺎﻛﺴی ﺗﻠﻔﻨی، ﭘﺎرک ﺳﻼﻣﺖ و دﺳﺘﮕﺎﻫ های ورزﺷی، نمازخانه های مرکزی ﻣﺴﺠﺪ ﻗﺒﺎ و ﺷﺶ ﺑﺎب ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪ ﻣﺮداﻧﻪ و زﻧﺎﻧﻪ در ﺳﻜﻮﻫﺎي ﺳﻮار ﺷﺪن ﻣﺴﺎﻓﺮ، ۱۰۴ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳی، ﭘﻮﺷﺎک، ﻛﺎدوﻳی، ﺻﻨﺎﻳﻊ دﺳﺘی و . . .، ۶ دﺳﺘﮕﺎه ﺷﺎرژر ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه، اﺗﺎق ﻣﺎدر و کودک، دﺳﺘﮕﺎه های ﺧﻮدﭘﺮداز

پایانه جی

 این پایانه در فلكه احمد آباد، خيابان جی، ابتداي خيابان همدانيان قرار دارد و روزانه ۲۵۰۰۰ مسافر را توسط ۳ شرکت مسافربری جابه جا می کند.

امکاناتی که در این پایانه قرار دارند عبارتند از: ﺧﺪﻣﺎت ﺗﺎﻛﺴی ﺳﺮوﻳﺲ، نمازخانه مردانه و زنانه، ۱۵ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳی، ﺻﻨﺎﻳﻊ دﺳﺘی، ﭘﻮﺷﺎک، ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و . . .

پایانه زاینده رود

پایانه زاینده رود وظیفه ی سرویس دهی به شهرهای غربی استان اصفهان و استان چهارمحال و بختیاری را بر عهده دارد و در پل وحيدِ بلوار ميرزا كوچک خان جنگلی واقع شده است. روزانه ۱۳۵۰۰ مسافر از طریق ۷ شرکت مسافربری از این پایانه به اقصی نقاط کشور سفر می کنند و به همین دلیل این پایانه به عنوان پر رفت‌و‌آمدترین پایانه ی اصفهان محسوب می شود. پایانه ی زاینده رود این امکانات را در خود دارد: ﺧﺪﻣﺎت ﺗﺎﻛﺴی ﺳﺮوﻳﺲ، نمازخانه مردانه و زنانه، ۱۵ ﻏﺮﻓﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳی، ﺻﻨﺎﻳﻊ دﺳﺘی، ﭘﻮﺷﺎک، ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و . . . ، دستگاه های اطلاع رسانی بلوتوث

پایانه صفه

ﭘﺎﻳﺎﻧﻪ ﺻﻔﻪ در خيابان آزادی، ابتدای هزار جريب  قرار دارد و به شهرهای استان اصفهان و اکثر نقاط کشور به ویژه شهرهای جنوبی را برعهده دارد. ۱۵ شرکت مسافربری در این پایانه در هر روز به ۱۰۰۰۰ مسافر خدمات رسانی می کنند. امکانات این پایانه عبارتند از: هتل مجهز به سرویس کامل با ۵۰ نفر ظرفیت، رستوران، ﺧﺪﻣﺎت ﺗﺎﻛﺴی وﻳﮋه، اﺗﻮﺑﻮس ﺷﻬﺮی و ﺗﺎﻛﺴی، ۲۷ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳی، ﺻﻨﺎﻳﻊ دﺳﺘی، ﭘﻮﺷﺎک و. . .

مترو

متروی اصفهان دارای ۵ خط است که عبارتند از:

خط شماره یک به صورت شمالی - جنوبی و شامل بیست و یک ایستگاه می باشد که از شمال غربی آغاز و به کوه صفه در جنوب منتهی می‌شود.

خط شماره دو به صورت شرقی - غربی دار و شامل یست و یک ایستگاه می باشد که  از شمال شرقی آغاز و به خمینی شهر ختم می گردد.

خط شماره سه از فولادشهر در جنوب غربی شهر آغاز می شود و در ایستگاه میدان آزادی پایان می یابد.

خط شماره چهار دنباله ی خط اول تا بهارستان و شهر مجلسی است.

خط شماره پنج در ادامه ی خط اول از سمت شمال به سمت شاهین شهر می باشد.

اتوبوس و تاکسی

شهر اصفهان از نظر وجود خطوط تاکسی و اتوبوس در سطح قابل قبولی قرار دارد. این شهر دارای خطوط اتوبوسرانی بی آر تی نیز می باشد.

تاریخ دانانی همچون ابن فقیه همدانی، موسی خورنی، الاصطخری، ابن حوقل، المقدسی، یاقوت حموی، ابوالفدا و ابن خلدون این واقعه را در نوشته هایشان در مورد اسکان یهودیان در اصفهان سخن به میان می آورند و اتفاق نظر دارند که با فتح بابِل توسط کورش بزرگ و آزاد سازی یهودیان از اسارت نبوکدنصر شاه بابل تعدادی از آنها در ایران و در منطقه ای به نام دارالیهودیه ساکن شدند. این منطقه در کنار جی قرار داشت و بعدها با اتصال جی و دارالیهودیه به یک دیگر شهر اصفهان پدید آمد.

در زمان اشکانیان اصفهان به عنوان مركز و پايتخت يكی از ايالت هاي وسيع پادشاهان اشکانی در نظر گرفته شد.

یزد گرد اول پادشاه ساسانی یک پادگان نظامی در اصفهان ایجاد نمود تا آموزش و اعزام نیروهای کمکی در آن صورت گیرد. نیروهای ثابت نیز در سه مرکز نظامی در مرو، گرگان و تیسفون آموزش داده می شدند. به همین دلیل می توان گفت که نام اسپهان (به معنای جایگاه ارتش) از روزگار ساسانیان بر اصفهان نهاده شده است. کتاب های تاریخی به اسکان سواره نظام های ساسانی در سبزه‌زارهای پیرامون اسپهان در هنگام صلح اشاره می کنند.

اسپهان و ارمنستان همواره یکی از محل های اسکان ولیعهد ساسانیان بوده اند اما اسپهان نشیمن‌گاه و قلمرو نفوذ اعضای هفت خانواده بزرگ ایرانی صاحب نفوذ در پادشاهی (واسپوهران) نیز بوده است و به همین دلیل در آن زمان امتیازات خاصی برای آن در نظر گرفته می شد.

در منابعی که از تاریخ ایران در زمان ورود اسلام سخن می گویند از شهری به نام جَی در مکان فعلی محله جی و یهودیه در سه کیلومتری غرب جی نام برده شده است. منطقه ی جغرافیایی شهر نیز با نام اسپاهان یا اسپهان شناخته می شود. شهر اسپهان در سال ۲۳ هجری توسط اعراب فتح شد و مانند دیگر شهرهای ایران تا آغاز سده ی چهارم هجری زیر سلطه ی آنها قرار داشت. در زمان خلیفه منصور عباسی کارهای زیادی برای آبادانی آن صورت گرفت. وی دستور احداث کاخی بزرگ در روستای خشینان در محل احمدآباد امروزی صادر کرد سپس بارویی به دور شهر اصفهان کشید و در همین زمان خشینان به جویباره (یهودیه) متصل شد.

در سال ۳۱۹ ه.ق. مردآویج زیاری اصفهان را تصرف کرد و آن را به عنوان پایتخت در نظر گرفت. رکن‌الدوله دیلمی نیز در سال ۳۲۷ قمری این شهر را به عنوان پایتخت سلسله ی دیلمیان برگزید. از همین دوران سیر پیشرفت در اصفهان از سر گرفته می شود و بسیاری از اهل دانش به سوی آن می آیند.

در سال ۴۴۲ هجری قمری، طغرل سلجوقی اصفهان را با ویرانی های بسیار به دست آورد و سپس ابولفتح مظفر نیشابوری حاکم طغرل در این شهر ۵۰۰٬۰۰۰ دینار را صرف آبادانی شهر نمود و به مدت سه سال دریافت مالیات از مردم را منع کرد. توسعه ی سریع شهر باعث شد که مردم گریخته از شهر دوباره به آن باز گردند و رونق در اصفهان از سر گرفته شد. طغرل، پایتخت حکومتش را در اصفهان نهاد و این پیشرفت و گسترش تا زمان آلب ارسلان نیز ادامه پیدا کرد. اوج شکوه اصفهان را می توان در دوران ملکشاه مشاهده کرد. در همین زمان بود که خواجه نظام الملک طوسی با تدابیر بسیار شهر را به منزلت بالایی رسان به طوری که جمعیت شهر دو برابر و بناهای زیبایی در آن ساخته شد.

با روی کار آمدن خوارزمشاهیان و حمله ی مغول آسیب های فراوانی به اصفهان وارد آمد و این شهر در سال ۶۳۹ هجری قمری به دست مغولان افتاد.

در سال ۱۰۰۶ هجری قمری، پایتخت صفویه، توسط شاه عباس صفوی، از قزوین به تهران منتقل شد. دلیل این کار علاقه ی وی به طبیعت، دوری از مرزها، کاهش دادن قدرت قزلباشان، بهبود تجارت و ترس شاه عباس از پیشگویی منجمان در مورد در خطر بودن جان او در قزوین ذکر شده است. مسجدها، آب انبارها و کاروانسراها، پدید آمدن شبکه‌های کامل ارتباطی و آبیاری به ابتکار شیخ بهایی و تقویت زیربنای کشاورزی با بنیان نهادن شهر بازرگانی نجف آباد در چند کیلومتری غرب اصفهان برای تهیه ی آذوقه شهر از جمله اتفاقات مهم اصفهان در این دوره بود.

 این اتفاقات سبب شد تا اصفهان برتری و اقتدار خود را در میان شهرهای خاورمیانه از دوره ی شاه عباس اول تا مرگ شاه عباس دوم حفظ کند. افزوده شدن محلات عباس‌آباد، جلفا، گبرآباد و اسپهان و ساخته شدن ۱۳۷ کاخ، ۱۶۲ مسجد، ۴۸ مدرسه، ۲۷۳ حمام و ۱۲ گورستان برتری خاصی به این شهر بخشید.

محمود افغان پس از ۶ ماه محاصره توانست سلسله ی صفویه را منقرض کند و موجب سقوط اصفهان شود.

در زمان سلطنت ناصر الدین شاه پسر وی، مسعودمیرزا ظل‌السلطان حاکم ارس، کردستان، لرستان، یزد و اصفهان شد. او به دلیل علاقه به داشتن نیروی نظامی شخصی، ارتش نظامی را با لباس و اسلحه ی ارتش اتریش و آموزش از سوی معلمان نظامی آلمانی در اصفهان به راه انداخت. همین امر سبب شد تا ناصرالدین شاه از بیم خودسری های وی، او را از حکومت سایر بلاد عزل کند و تنها اصفهان را به او بسپارد. ظل السلطان در مدت سی و چهار سال سلطه بر اصفهان بیش از ۵۰ اثر و بنای تاریخی و باغ ایرانی را ویران کرد.

شهر اصفهان در دوره پهلوی به دلیل شرايط تاريخي و جغرافيايي خاص خود در کانون توجهات قرار گرفت و در راستای بازسازی اماکن تاریخی و توسعه ی صنعتی آن اقداماتی انجام شد. در شهریور ۱۳۲۰ و در جریان اشغال ایران توسط قوای متفقین (نیروهای بریتانیا و شوروی)، جنگ های محلی در اصفهان شدت گرفت و جدایی هایی را در میان مردم افکند.

در نهایت در جریان انقلاب اسلامی ایران در ۱۴ مرداد ۱۳۵۷ بیشتر قسمت های شهر به اشغال مردم درآمد و شاه برای مقابله با آنها اعلام حکومت نظامی نمود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آبادانی هایی در این شهر صورت گرفت و به شکل امروزی خود درآمد. فراوانی آب و آلودگی کمتر در جنوب غربی اصفهان موجب توسعه ی این قسمت در سده های اخیر شده است.

الیهودیه، صفاهان، صفویان، رشورجی، سپاهان، سپانه، شهرستان، صفاهان، آپادانا، آصف‌هان، اسباهان، اسبهان، اسپاتنا، اسپادنا، اسپاهان، آسپدان، اسپدانه، اسپهان، اسپینر، اسفاهان، اسفهان، اصباهان، اصبهان، اصپدانه، اصفاهان، اصفهانک، انزان، بسفاهان، دارالیهودی، رشورجی، سپاهان، سپانه، شهرستان، صفاهون، گابا، گابیان، گابیه، گبی، گی یا جی و گیصفاهون

پس از فتح شهر توسط اعراب مسلمان به دلیل عدم وجود پ در ادبیات عرب، نام اصفهان جایگزین نام اسپهان گردید.

اصفهان در ۱۵۷۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است و وجود زاینده رود که از زردکوه بختیاری سرچشمه می گیرد، یکی از دلایل پیدایش و رونق آن می باشد.

جاذبه های گردشگری شهر اصفهان